Beschreibung:

Andrzej Wroblewski (1927 - 1957) Praca dwustronna: [Szkic do Rozstrzelań nr 1500] na odwrociu: [Akt nr 1500] ołówek/papier, 22,8 x 30,9 cm napisy: p.g.: '1500' niebieskim długopisem, p.d.: 'A. Wróblewski' POCHODZENIE: spadkobiercy artysty WYSTAWIANY: - 1967 Poznań, Muzeum Narodowe; W 10 rocznicę śmierci Andrzeja Wróblewskiego; poz. 131, s. 45 - 1968 Warszawa, Muzeum Narodowe; W 10 rocznicę śmierci Andrzeja Wróblewskiego; brak katalogu LITERATURA: - Andrzej Wróblewski 1927-1957. Katalog wystawy w 10 rocznicę śmierci, Poznań 1967, redakcja Irena Modelska, Muzeum Narodowe w Poznaniu, 1967 - Andrzej Wróblewski; red. Zofia Gołubiew, Galeria Sztuki Współczesnej Zachęta, Muzeum Narodowe w Krakowie, Fundacja Instytut Propagandy Sztuki, Warszawa, 1998; poz. 48.1, s. 64 - Unikanie stanów pośrednich. Andrzej Wróblewski (1927-1957), redakcja i koncepcja naukowa Magdalena Ziółkowska i Wojciech Grzybała, Warszawa 2014, wyd. Fundacja Andrzeja Wróblewskiego, Instytut Adama Mickiewicza, Hatje Cantz Verlag: poz. 152 i 152, s. 178 OPINIE: praca posiada certyfikat Fundacji Andrzeja Wróblewskiego Szkic ten należy do grupy rysunków przygotowawczych do obrazów wchodzących w skład cyklu „Rozstrzelań” – jednego z najbardziej charakterystycznych i ikonicznych przedstawień nie tylko w twórczości Wróblewskiego, ale także w sztuce polskiej po II wojnie światowej. Szkic ten powstał najpewniej w styczniu 1949 roku, kiedy Wróblewski przebywał poza Akademią Sztuk Pięknych na rocznym urlopie zdrowotnym. Dzięki informacjom zanotowanym przez samego artystę w kalendarzyku na rok 1949, wiemy kiedy powstały rysunki, większe szkice wykonane techniką gwaszu na papierze pakowym i osiem obrazów olejnych. Nie sposób przecenić znaczenia artystycznego i wartości kolekcjonerskiej oferowanego szkicu. Nie tylko możemy na nim prześledzić, w jaki sposób powstawała idea kompozycji pierwszego obrazu z cyklu „Rozstrzelań”, malowanego w dniach 16-18 stycznia 1949 roku, o autorskich tytułach „Rozstrzelany, Rozstrzelanie z Gestapowcem”, ale także widzimy pomysły i studia przełamanej i przekręconej figury człowieka, którą odnajdujemy w większości obrazów z tej serii. Taką przekręconą postać człowieka odnajdujemy zwłaszcza w „Rozstrzelaniu surrealistycznym”, które jest ozdobą kolekcji malarstwa polskiego XX wieku w Muzeum Narodowym w Warszawie. Niezwykle interesujący jest precyzyjny rysunek umieszczony w dolnym rogu pracy. Schematyczny, naszkicowany kilkoma stanowczymi ruchami ołówka, portret człowieka „rozstrzelanego” o ostrych rysach, wydatnej szczęce i zaznaczonych nienaturalnie kościach policzkowych odnajdziemy w większości obrazów olejnych. Wartym podkreślenia jest fakt, że Wróblewski nigdy za życia nie eksponował prac z tego cyklu poza jedną. Należy pamiętać, że rok 1949 jest w sztuce polskiej przełomowy. To wtedy zapada decyzja o jedynej i słusznej drodze, a ostatecznym potwierdzeniem wprowadzenia socrealizmu stają się Międzyszkolne Popisy Państwowych Szkół Artystycznych w Poznaniu, w których brał udział także Wróblewski, wystawiając ostatni, ósmy obraz z cyklu zwany „Rozstrzelaniem poznańskim”. Jednak prezentacja ta odbywa się w ramach wystawy współzałożonej przez artystę Grupy Samokształceniowej. Razem z nim wystawiali w Poznaniu Andrzej Strumiłło, Witold Damasiewicz, Konrad Nałęcki i Andrzej Wajda Ten ostatni po latach wspomina, że Wróblewski zaprosił go do siebie do domu by pokazać obrazy nad którymi pracował. Zwłaszcza obraz z „postacią strzelającą z pistoletu”. „Zrobiło to na mnie wielkie wrażenie, bo nie miało to nic wspólnego z nowoczesnymi (…), ani z koloryzmem i z tym, czego uczono nas w Akademii, ani z socrealizmem, który dopiero się zbliżał.” „Wróblewski obrazuje bezsilność, kruchość, fragmentaryczność, rozpad ofiar rozstrzelania, odarcie ich z wszystkiego, co stanowi o wartości życia, przede wszystkim z przyszłości. Ofiary zdają się być bardziej zagubione, zakłopotane i bezsilne niż przerażone, zdają się być zdumione bezse