Beschreibung:

Roman Opalka (1931 - 2011) 1965/1-nieskończoności, 1965 r., Detail 2890944-2910059 akryl/płótno, 196 x 135 cm na odwrociu sygnowany i opisany: 'Opalka 1965/1-∞, Detail 2890944-2910059' POCHODZENIE: - John Weber Gallery, Nowy Jork - Peter Stuyvesant Collection - kolekcja prywatna, UE WYSTAWIANY: - Hasselt, Provincaal Museum, A Choice within a Choice, 1981-1982 - Zevenaar, Turmac, Kunstwerk Elf Bedrijven te Gast bij de jubilerende Peter Stuyvesant Stichting, 1985 - Zevenaar, Turmac, 30 Jaar Peter Stuyvesant Collectie: Hommage a Spinoza, 1990 - Amsterdam, Stedelijk Museum, Art Works: International Modern Art in the Industrial Working-Environment, an Experiment over more than Thirty Years: Peter Stuyvesant Foundation, 1991-1992 Barcelona, Fondación Miró, El Arte Funciona, 1992 - Saragossa, Palacio de la Lonja and Valencia, Museo de la Ciudad, 1992 - Paryż, École Nationale Supérieure des Beaux-Arts, l'Art Actif, 1992 „Nowy obraz jest przede wszystkim następną częścią jednego obrazu. W pojęciu klasycznym jest obrazem, ale jest również częścią całości. Dlatego moje obrazy nazywam po prostu „Detalami”.” (Roman Opałka 2011) Prezentowany „Obraz liczony” – „1965/1-∞,2890944 – 2910059”, jawi się początkowo widzowi jako monochromatyczna połać śliniących, rozwibrowanych tonów jasnych szarości. Jednak, w miarę zbliżania się do płótna dostrzegamy uporządkowane, od lewej do prawej, szeregi liczb naniesionych na ciemną powierzchnię obrazu białą farbą. Pozornie abstrakcyjna kompozycja, okazuje się dziełem kontemplacyjnym, programem twórczym wyznaczającym współczesne „memento mori”. W 1965 r. artysta rozpoczął projekt swojego życia, który przyniósł mu największą sławę i uznanie: „Opałka 1965. Od jednego do nieskończoności”. Pierwszy obraz namalowany w ramach tego projektu, nazwany przez twórcę „Detalem”, znajduje się w kolekcji Muzeum Sztuki w Łodzi. To czarne płótno o wymiarach 193 na 135 cm pokryte białymi liczbami od 1 do 35327 namalowanymi cienkim pędzelkiem, zapisanymi kolejno w ciasnych równych poziomych rzędach. Następne obrazy są kontynuacją pierwszego - zapełnione są kolejnymi rzędami następujących po sobie liczb. Roman Opałka sfrustrowany przez obecny w sztuce lat 60. paradygmat automatyzmu czy nieskrępowanej ekspresji, opracował rygorystyczną formułę obrazu, która miała racjonalistycznie opanować chaotyczny proces upływu czasu. Malarz zakładając ścisłe reguły swojego twórczego procesu – takie jak liczenie, wierzył, że poprzez powtarzalność i konsekwencję pracy jest w stanie dostrzec procesy kierujące ludzkim życiem. Opałka był zafascynowany dualizmem swojej artystycznej metody, z jednej strony życie autora zaanektowane jest w samą materię konceptu, a z drugiej skończone prace stanowią ostateczny rezultat w wymiarze nieskończoności założenia. Powyższy dualizm poświadcza wiara artysty w definicję życia oderwanego od śmierci. Do 1965 powstawały już wyłącznie rysunki („Detale”, „Kartki z podróży”) i obrazy („Obrazy liczone”) wypełnione linearnym zapisem kolejnych chwil przepływającego czasu. Obrazy te funkcjonują niejako „poza czasem” – wszystkie „Detale” datowane są rozpoczęciem niezwykłego projektu artystycznego: 1965. „Notatka” wykonywana była białym pigmentem na szarym tle, przy czym każde kolejne było o 1% jaśniejsze od poprzedniego. Tą zasadę wprowadził artysta od 1972 roku. Ostatni zapis miał zostać sporządzony bielą na bieli. Jednocześnie Opałka nagrywał na taśmie magnetofonowej wypowiadanie kolejnych liczb. Od 1968 roku zaczął regularnie, na bieżąco, przed i po każdym dniu pracy, fotografować własną twarz. W trakcie ekspozycji wszystkie te elementy składały się na rodzaj environment. Odbiór tego rodzaju, konceptualistycznych w genezie działań, w dużej mierze stymulowały wypowiedzi samego autora, który podkreślał, że jego celem jest utożsamienie sztuki i życia. Determinacja, z jaką Opałka trwał przy swojej idei, spotkała się zarówno z podziwem, jak i negacją. Dość przypomnieć skrajn