Beschreibung:

Stanislaw Wyspianski (1869 - 1907) View of the Holy Cross Church in Krakow, 1896 pencil/paper, 38 x 47.5 cm (dimensions in passe-partout window) signed and dated lower right: '23 ego Pazdziernika 1896. St. Wyspianski' Estimate: 40 000 - 50 000 PLN PLN EUR GBP USD 9 308 - 11 635 EUR Literature - compare: Stanislaw Wyspianski, Dawna polichromia kosciola sw. Krzyza w Krakowie, "Rocznik Krakowski" t. 1, 1898, p. 102-134 - compare: Stanislaw Wyspianski, Sw. Krzyz, "Zycie", no 7, 1897, cover illustration Additional Charge Details - In addition to the hammer price, the successful bidder agrees to pay us a buyer's premium on the hammer price of each lot sold. On all lots we charge 18 % of the hammer price. more information Note „Gdy sie rozpoczynalo odnawianie kosciola sw. Krzyza, zamierzone na bardzo szeroka skale, nie mozna jeszcze bylo wiedziec, co kryje wnetrze, napozor zbiedzone i brudem zeszargane. Obrazy, drewniane oltarze i stalle niknely pod grubemi warstwami kurzu, wnetrze posepne bylo, grozne, dzikie, pajeczyn pelne czarnych i mroku. Z barokowych volut zdjete anioly zlotoskrzydle, porzucone na posadzke, poopierane po katach opustoszalego gmachu, placzace w przesadnych gestach, lamentowaly nad zamaconym spokojem; gasly w mroku czekajace. Jednego dnia o poludniu, gdy slonce jesienne padlo na sciane zeszarzala, w swietle, z pod tynku swiezo od tluczonego, zarysowaly sie na glebszym pokladzie sciany jakies litery i linie i kolory blade, wiekowe. Stojac na posadzce kosciola czytac mozna bylo wyraziscie, kolisto pisany tegi szesciowiersz humanisty. A wiec pod tynkiem kryje sie historya i pamiatki, wiec nowe malowanie niepotrzebne, wiec moze wiele jest zachowane; moze jest wszystko. – Latwa kombinacya wystarczyla, zeby tresc i rozklad przewidywanych starych malowan odgadnac i szukac za konturami, bijac mlotem w sciany, odwalac z tynku mur a odslaniac te blade kolory, te czarne linie szerokie, dalekie, smiale, wielkie, ktore wysoko ponad glowami robotnikow murarskich, wiazaly sie w zwoje draperyi, w sylwety olbrzymich figur pontyfikalnych“. ? STANISLAW WYSPIANSKI, „ZYCIE”, ROK I, 1897 Gotycki kosciol sw. Krzyza w 1896 roku zostal poddany gruntownej restauracji pod kierunkiem Tadeusza Stryjenskiego. Podmiotem odpowiedzialnym za odnowienie swiatyni byla Kasa Oszczednosci Miasta Krakowa, ktora, wedle dokumentu wlozonego do galki na wiezy kosciola, zamierzala odnowic glownie konstrukcje zewnetrzna, a, o ile starczy srodkow, rowniez wnetrze zabytku. Latem 1896 roku Karol Stryjenski oraz Zygmunt Hendel, poczatkowo kierujacy pracami nad restauracja obiektu, zaproponowali Wyspianskiemu przygotowanie projektu dekoracji malarskiej prezbiterium i nawy kosciola. Wowczas artysta rozpoczal prace nad obrysami wnetrza swiatyni. W miedzyczasie, juz na poczatku prac remontowych, odkryto renesansowe polichromie. Taki obrot spraw spowodowal, ze autor „Wesela” rozpoczal dokumentacje odkrytych freskow, rezygnujac tym samym z projektu malarskiej dekoracji wnetrza. Od pazdziernika tego samego roku Wyspianski przystapil do kopiowania polichromii na dlugich pasach papieru, zaznaczajac etapy odkrywania poszczegolnych partii. Rownoczesnie artysta, rowniez w oryginalnej skali, odrysowywal kolorowymi pastelami przedstawienia figuratywne oraz ornamentalne zachowanych polichromii. Z poczatku prac nad restauracja kosciola sw. Krzyza pochodzi prezentowany rysunek olowkiem datowany na „23 ego Pazdziernika 1896”. Opisywany rysunek prawdopodobnie byla szkicem do reprodukowanej w „Zyciu” cynkotypii z 1897 roku. Na obydwoch kompozycjach widac oplakany stan kosciola przed pracami remontowymi. Zgliszcza desek, zrujnowane ogrodzenie i odkryte mury przy fundamentach obrazuja stan kosciola sw. Krzyza u samego schylku XIX wieku. Praca utrzymana jest w realistycznej konwencji, zgodnej z realizacja zamowienia, powierzonego Wyspianskiemu przez Stryjenskiego. Rysunek wlacza sie w cykl prac poswieconych restaur